Xem thông tin nhiệm vụ KHCN đang tiến hành
Tên nhiệm vụ Nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi.
Mã số nhiệm vụ 04/2017/HĐ-ĐTKHCN
Tổ chức chủ trì Trường Đại học Kinh tế - Luật .
Cơ quan chủ quản Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi
Cấp quản lý nhiệm vụ Cấp tỉnh
Chủ nhiệm nhiệm vụ PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng
Đồng chủ nhiệm Nguyễn Đăng Phước
Cán bộ phối hợp

PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng; PGS.TS. Phạm Đăng Phước; TS. Nguyễn Thanh Trọng; TS. Lê Tuấn Lộc; ThS. Nguyễn anh Tuấn; ThS. Huỳnh Ngọc Chương; ThS. Bạch Thị Nhã Nam; ThS. Búi Tá Toàn; ThS. Huỳnh Đình Phát; ThS. Nguyễn Văn Luyện.

Mục tiêu

-  Xác định các luận cứ khoa học về vai trò cùa doanh nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội cùa tỉnh Quàng Ngãi, trong đó nhấn mạnh đến các khía cạnh của phát triển bền vững gồm: tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường.

-  Đánh giá thực trạng phát triển và đóng góp của doanh nghiệp vào phát triển kinh tế - xã hội cùa tỉnh Quàng Ngãi thông qua quá trình khảo sát, xử lý số liệu, phân tích và so sánh với những chi tiêu và kinh nghiệm của một số nền kinh tế, địa phương.

-  Xác định các định hướng cần ưu tiên thu hút đầu tư phát triển doanh nghiệp ở các khu vực và ngành kinh tế; đề xuất các nhóm giải pháp cụ thể phát huy vai trò của doanh nghiệp trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2017 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 trên cơ sở phân tích và nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ và thách thức đối với doanh nghiệp trên địa bàn tinh trong điều kiện kinh tế thị trường hiện đại, xây dựng quốc gia khởi nghiệp và bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới.

Nội dung nghiên cứu chính

Nội dung 1: Tổng quan nghiên cứu, khung phân tích và phương pháp nghiên cứu

- Mục tiêu:  Lược khảo các nghiên cứu có liên quan, xác định vấn đề và khoảng trống trong nghiên cứu; xây dựng khung phân tích cho đề tài và các phương pháp nghiên cứu.

-  Các nội dung nghiên cứu chủ yếu:

Tổng quan các nghiên cứu có liên quan ở nước ngoài Tổng quan các nghiên cứu có liên quan trong nước Khoảng trống và vấn đề đặt ra trong nghiên cứu Khung phân tích đề tài Phương pháp nghiên cứu

-  Các chuyên để nghiên cứu dự kiến:

Chuyên đề 1: Tổng quan các nghiên cứu về vai trò của doanh nghiệp đối với sự phát triển các vùng/địa phương và quốc gia trên thế giới

Chuyên đề 2: Tống quan các nghiên cứu về vai trò của doanh nghiệp đôi với sự phát triên kinh tế - xã hội ở Việt Nam và các địa phương

Chuyên đề 3: Tổng quan các nghiên cứu về kinh tế - xã hội và vai trò của doanh nghiệp ở tỉnh Quàng Ngãi

Chuyên đề 4: Mục tiêu nghiên cứu, khung phân tích đề tài và các phương pháp nghiên cứu đối với đề tài.

Kết quà: Báo cáo tổng họp nội dung 1 (Tổng quan nghiên cứu, khung phân tích và phương pháp nghiên cứu)

Nội dung 2. Cơ sở lý thuyết và kinh nghiệm thực tiễn về phát huy vai trò của doanh nghiệp trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội ỏ các vùng, địa phương

- Mục tiêu: Hệ thống hoá những vấn đề lý thuyết và cung cấp những luận cứ khoa học về vai trò của doanh nghiệp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội cùa địa phương theo hướng bên vững.

- Các nội dung nghiên cứu chủ yếu:

Lý thuyết về vị trí địa lý, địa điếm và kinh tế vùng; Lý thuyết cụm ngành và mô hình kim cương; Lý thuyết về các cực tăng trường Khái niệm và phân loại doanh nghiệp;

Vai trò của doanh nghiệp đối với tăng trường kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường; Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp; Bài học kinh nghiệm thu hút đầu tư, phát huy vai trò của doanh nghiệp trong tiến trình phát triên kinh tế - xã hội của các địa phương trong và ngoài nước.

- Các chuyên để nghiên cứu dự kiến:

Chuyên đề 5: Lý thuyết về vị trí địa lý, địa điểm, kinh tế vùng và vận dụng vào thực tiễn

Chuyên đề 6: Lý thuyết cụm ngành và mô hình kim cương

Chuyên đề 7: Lý thuyết về các cực tăng trưởng và vận dụng vào thực tiễn

Chuyên đề 8: Các quan điểm và nội dung phát triển bền vững trong bối cảnh mới

Chuyên đề 9: Lý luận về vai trò cùa doanh nghiệp đối với tăng trưỏng kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường

Chuyên đề 10: Bài học kinh nghiệm thu hút đầu tư, phát huy vao trò cùa doanh nghiệp trong tiên trình phát triên kinh tê - xã hội của một sô vùng/địa phương trên thế giói

Nội dung 3. Phân tích tác động của điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi và bối cảnh kinh tế - xã hội trong nưóc và quốc tế đến sự phát triển của doanh nghiệp tính Quáng Ngãi

- Mục tiêu: Phân tích, nhận diện những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hội của tỉnh; phân tích và nhận diện thời cơ và thách thức đối với sự phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tình Quàng Ngãi.

- Các nội dung nghiên cứu chủ yếu:

Tổng quan về điều kiện tự nhiên tỉnh Quàng Ngãi; Đặc điểm kinh tế - xã hội tỉnh Quàng Ngãi; Bối cành kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế; Phân tích những thuận lợi và khó khăn từ yếu tố tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hội tỉnh Quàng Ngãi đối với sự phát triển của doanh nghiệp; Phân tích thời cơ và thách thức của bối cành kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế đối với sự phát triển cùa doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quàng Ngãi

- Các chuyên để nghiên cứu dự kiến:

Chuyên đề 11: Phân tích tác động cùa yếu tố về điều kiện tự nhiên đến khả năng thu hút đầu tư và phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quàng Ngãi

Chuyên đề 12: Phân tích tác động của những đặc điểm kinh tế - xã hội đến khà năng thu hút đầu tư và phát triến doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quảng Ngãi

Chuyên đề 13: Phân tích thời cơ và thách thức của bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế đến sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi

Chuyên đề 14: Phân tích thời cơ và thách thức của bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế đến việc thu hút đầu tư và phát triển hệ thống doanh nghiệp tỉnh Quảng Ngãi

Nội dung 4: Phân tích thực trạng hoạt động của doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quảng Ngãi

- Mục tiêu: Phân tích, đánh giá tình hình, hiệu quà hoạt động và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi trong giai đoạn 2000 - 2016 nhằm cung cấpcơ sở khoa học cho việc xác định các định hướng cần ưu tiên đầu tư và giải pháp phát triển doanh nghiệp theo ngành kinh tế, thành phần kinh tế và vùng kinh tế.

- Các nội dung nghiên cứu chủ yếu:

Tổng quan về doanh nghiệp trên địa bàn tính Quảng Ngãi; Phân tích sự phát triển cùa doanh nghiệp phân theo cơ cấu ngành kinh tế; Phân tích sự phát triển cùa doanh nghiệp phân theo cơ cấu thành phân kinh tế; Phân tích sự phát triển của doanh nghiệp phân theo vùng, địa phương; Phân tích hiệu quả hoạt động cùa doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi; Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi.

- Các chuyên đề nghiên cứu dự kiến:

Chuyên đề 15: Tổng quan về doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2000 -2016

Chuyên đề 16: Thực trạng phát triển doanh nghiệp phân theo cơ cấu ngành kinh tế trên địa bàn tình Quảng Ngãi

Chuyên đề 17: Thực trạng phát triển doanh nghiệp phân theo cơ cấu thành phần kinh tế trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi

Chuyên đề 18: Thực trạng phát triển doanh nghiệp phân theo vùng/địa phương ở tỉnh Quảng Ngãi

Chuyên đề 19: Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và hiệu quà lioạt động cùa doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Nội dung 5: Vai trò của doanh nghiệp đối vói sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi

- Mục tiêu:  Xác định mức độ đóng góp và phân tích vai trò cùa doanh nghiệp nhằm cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc đề xuất các nhóm giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp đối với sự phát triển bền vững kinh tế - xã hội tinh Quảng Ngãi.

- Các nội dung nghiên cứu chú yếu:

Đóng góp và vai trò của doanh nghiệp đối với tăng trưởng; Đóng góp và vai trò của doanh nghiệp đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế; Đóng góp và vai trò của doanh nghiệp đối với vấn đề việc làm, thu nhập cùa người lao động; Đóng góp và vai trò của doanh nghiệp đối với nguồn thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tình; Đóng góp và vai trò cùa doanh nghiệp đối với cung cấp các dịch vụ công trên địa bàn tỉnh; Đóng góp và vai trò của doanh nghiệp đối với vấn đề bảo vệ môi trưòng

- Các chuyên để nghiên cứu dự kiến:

Chuyên đề 20: Phân tích vai trò cùa doanh nghiệp đối với tăng trưởng kinh tế tỉnh Quảng Ngãi

Chuyên đề 21: Phân tích vai trò của doanh nghiệp đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Quàng Ngãi

Chuyên đề 22: Phân tích vai trò cùa doanh nghiệp đối với vấn đề việc làm và thu nhập của người lao động trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi

Chuyên đề 23: Phân tích vai trò cùa doanh nghiệp đối với nguồn thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi

Chuyên đề 24: Phân tích vai trò của doanh nghiệp đối với cung cấp các dịch vụ công trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi

Chuyên đề 25: Phân tích vai trò cùa doanh nghiệp đối vói vấn đề bảo vệ môi trường ở tinh Quàng Ngãi

Nội dung 6: Định hường và hệ thống các nhóm giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đói vói sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi

- Mục tiêu:  Xác định các định hướng cần ưu tiên đầu tư phát triển và đề xuất các nhóm giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội tình Quảng Ngãi giai đoạn 2017 -2025 và tầm nhìn đến năm 2030.

- Các nội dung nghiên cứu chủ yếu:

+ Định hướng phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi: Định hướng phát triển doanh nghiệp theo ngành kinh tế; Định hướng phát triển doanh nghiệp theo thành phần kinh tế; Định hướng phát triển doanh nghiệp theo vùng/địa bàn

+ Các nhóm giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội tình Quảng Ngãi: Nhóm giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp đối với tăng trưởng; Nhóm giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế; Nhóm giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với vấn đề việc làm và thu nhập của người lao động; Nhóm giải pháp phát huy vai trò vai trò của doanh nghiệp đổi với nguồn thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh; Nhóm giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với cung cấp các dịch vụ công trên địa bàn tỉnh; Nhóm giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp đối với vấn đề bào vệ môi trường

- Các chuyên đề nghiên cứu dự kiến:

Chuyên đề 26: Định hướng phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tình Quảng Ngãi theo ngành kinh tế

Chuyên đề 27: Định hướng phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi theo thành phần kinh tế

Chuyên đề 28: Định hướng phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi theo vùng/địa bàn

Chuyên đề 29: Các giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với tăng trưởng tỉnh Quàng Ngãi

Chuyên đề 30: Các giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế tinh Quàng Ngãi

Chuyên đề 31: Các giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đôi với vân đê việc làm và thu nhập của người lao động trên địa bàn tinh Quàng Ngãi

Chuyên đề 32: Các giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với nguồn thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tình Quàng Ngãi

Chuyên đề 33: Các giải pháp phát huy vai trò cùa doanh nghiệp đối với cung cấp các dịch vụ công trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi

Chuyên đề 34: Các giải pháp phát huy vai trò của doanh nghiệp đối với vấn đề bào vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Quàng Ngãi

Nội dung 7. Bản kiến nghị chính sách đối với chính quyền tỉnh Quảng Ngãi

- Mục tiêu: Trên cơ sở kết quà nghiên cứu, nhóm tác giả viết bàn kiến nghị chính sách cho chính quyển địa phương, khuyến nghị những việc cần thực hiện để phát triển và phát huy vai trò của doanh nghiệp trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội tình Quảng Ngãi giai đoạn 2017 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.

Lĩnh vực nghiên cứu 5. Khoa học xã hội
Phương pháp nghiên cứu

Khảo lược các nghiên cứu, phân tích cùng chủ đề trên thế giới và Việt Nam:

Phương pháp này được nhóm nghiên cứu sử dụng nhằm hệ thống hoá các lý thuyết, xác định các luận cứ khoa học và thực tiễn về vai trò cùa doanh nghiệp đối với sự phát triền kinh tế - xã hội ở các vùng/địa phương.

Nhóm nghiên cứu sẽ sử dụng kỹ thuật lược khảo tài liệu, nghiên cứu tại bàn và thảo luận trong nhóm nhằm xác định và đưa ra được những quan điểm, góc nhìn đa chiều về: (1) vai trò của doanh nghiệp; (2) các tiêu chí đánh giá mức độ đóng góp cúa doanh nghiệp đổi vói sự phát triến kinh tế - xã hội.

Thống kê mô tả và so sánh

Phương pháp này được sử dụng để đánh giá thực trạng phát triển của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi; So sánh và nhận định hiện trạng doanh nghiệp tỉnh Quàng Ngãi với doanh nghiệp chung trong nền kinh tế Việt Nam và một số tỉnh/thành.

Nhóm nghiên cứu sử dụng kỹ thuật thông kế mô tả và phân tích - so sánh. Nguồn số liệu được thu thập từ các sô liệu thứ cấp của Tổng cục Thống kê, Cục thống kê Quàng Ngãi và một số tỉnh/thành kết hợp với số liệu sơ cấp từ điều tra, khảo sát thực địa của nhóm nghiên cứu.

- Điều tra, khào sát thực địa

Phương pháp này được sử dụng đế phân tích, đánh giá sâu về hiện trạng doanh nghiệp tỉnh Quảng Ngãi; hiệu quà hoạt động của doanh nghiệp; mức độ hài lòng của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Nhóm nghiên cứu sẽ tiến hành khảo sát, thu thập dữ liệu bằng cách thiết kế bảng hỏi và tổ chức điều tra, khảo sát các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Quy mô khảo sát dự kiến là 300 doanh nghiệp (khoảng 5% số doanh nghiệp) được thực hiện bằng phương pháp phân tầng theo địa bàn, ngành kinh tế, quy mô doanh nghiệp, số liệu khảo sát được thu thập, xử lý và phân tích bằng phần mềm Stata.

Phỏng vấn sâu ý kiến các chuyên gia kết hợp vói phân tích SWOT Phương pháp phỏng vấn sâu các chuyên gia được sử dụng để thu thập ý kiến và phân tích, đánh

giá sâu về tiềm năng và triển vọng, thời cơ và thách thức, thuận lợi và khó khăn, định hướng và giải pháp trong phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quảng Ngãi.

Nhóm nghiên cứu sẽ tiến hành phỏng vấn trực tiếp khoàng 30 nhà quán lý doanh nghiệp; 20 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quàn lý ở tinh Quàng Ngãi; đồng thời tố chức 2 hội thào ở Quảng Ngãi và TP. Hồ Chí Minh để thu thập rộng rãi ý kiến cùa các nhà khoa học, nhà quản lý về chù đề nghiên cứu.

Trên cơ sở dữ liệu thu thập được từ phỏng vấn sâu các chuyên gia, kết hợp với dữ liệu khảo sát và dữ liệu sơ cấp, nhóm nghiên cứu thực hiện kỹ thuật phân tích SWOT để đánh giá thời cơ và thách thức, điểm mạnh và điếm yếu đối với doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quảng Ngãi.

- Định luợng yếu tố tác động đến sự phát triển, mức độ hài lòng của doanh nghiệp; và đóng góp của doanh nghiệp đối vói sự phát triến kinh tế - xã hội tính Quáng Ngãi.

Phương pháp nghiên cứu này được sử dụng đế xác định các yếu tố tác động đến sự phát triển và hiệu quà hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tỉnh Quàng Ngãi; định lượng mức độ đóng góp cùa doanh nghiệp đối vớităng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cùa người lao động,...

Nhóm nghiên cứu sử dụng kỹ thuật phân tích hồi quy, phân tích nhân tố khám phá yếu tố tác động đến sự hài lòng của doanh nghiệp khi đầu tư ờ tỉnh Quảng Ngãi; đánh giá hiện trạng hoạt động doanh nghiệp và môi trường kinh doanh tại địa phương thông qua kết quả bàng hỏi khảo sát; đánh giá nền tàng kinh tế và vai trò của doanh nghiệp thông qua các khung phân tích: tăng trưởng - cấu phần, tính toán năng suất tổng hợp (TFP) của các lĩnh vực kinh tế và các ngành nghề ờ địa phương; phân tích tương quan và hồi quy xác định mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phát triển doanh nghiệp với các chì tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Kết quả dự kiến

1. 02 Bộ phiếu điều tra xã hội học: Bộ phiếu khảo sát và phỏng vấn chuyên gia.

2. Báo cáo kết quà xử lý số liệu điều tra và phóng vấn sâu các chuyên gia.

3. Báo cáo kết quà khảo sát đánh giá về thực trạng hoạt động và vai trò của doanh nghiệp trên địa bàn tinh Quàng Ngãi.

4. Báo cáo tống thuật tài liệu kết quà nghiên cứu đề tài.

5. 03 Báo cáo Kết quà kinh nghiệm học tập, khảo sát thực tế Đà Nẵng, Bình Dương, TP Hồ Chí Minh.

6. 34 báo cáo chuyên đề + 06 báo cáo tống hợp.

7. Bản kiến nghị chính sách đối với chính quyền tình Quảng Ngãi.

8. Phim tư liệu, phóng sự.

9. Báo cáo khoa học tổng hợp kết quả nghiên cứu đề tài.

10. Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện đề tài.

11. Bài báo 1: Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

12. Bài báo 2: Vai trò của doanh nghiệp đối với sự phát triển kinh tế và xã hội tinh Quàng Ngãi

13.  02 kỷ yếu hội thảo khoa học.

14. Dự thảo đã được chỉnh biên sách chuyên khảo KHCN.

Thời gian bắt đầu 1/6/2017
Thời gian kết thúc 31/3/2019
Từ khóa Nghiên cứu; Doanh nghiệp; Quảng Ngãi.
* Ghi chú: để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ:

Trung tâm Chuyển đổi số và Đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Ngãi

Địa chỉ: 118 Hùng Vương, TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi

Điện Thoại: